„Na putu“, Džek Keruak

Džek Keruak (Jack Kerouac, Louel, 12. mart 1922 – Sent Pitersburg, Florida, 21. oktobar 1969) bio je američki književnik i jedan od osnivača tzv. bitničkog pokreta. Pisao je romane, poeziju, eseje i manifeste. Njegovo pisanje, koje pripada razdoblju kasnog modernizma i ranog postmodernizma, odražava želju za oslobođenjem od društvenih konvencija. Odbacivši tradicionalne vrijednosti, Keruak je odigrao nemalu ulogu u kreiranju samosvijesti mladih tokom pedesetih godina, i dao najvjerniji izraz generacije kojoj je on sam i dao ime Bit generacija. Bit generacija obuhvatala je sve one koji su protestovali protiv neukusa i sredine koja traži konformizam. Boemija i bunt ogledali su se u istraživanju droga, crne kulture i džeza. Borili su se protiv konvencija, propisane svakodnevice, idejnih klišea i ustajalosti dotadašnjeg načina vaspitavanja. Bitnici su prednjačili u događajima vezanim za muziku, književnost, film i generalno procvat kulture u svijetu.

Džek Keruak je pisao o džezu, putovanjima, dječjim snovima, usponima i padovima. Keruakova autobiografska djela, od kojih su najpoznatija „Na putu“ (1957), „Dama lutalica“ (1958), „Big Sur“ (1960), „Usamljeni putnik“ (1960) i „Duluzova taština“ (1968), obiluju piščevim iskustvima sa alkoholom, marihuanom, promiskuitetom, spiritualnim traganjem u budizmu kao i putovanjima po Americi, po čemu se naročito izdvaja roman „Na putu“. Keruakovo stvaralaštvo izvršilo je snažan uticaj na kontrakulturu i hipi pokret, kao i na muzičare poput Boba Dilana, Džima Morisona i Džona Lenona.

Roman „Na putu“ postao je kultni roman mladalačke pobune i najpoznatije je Keruakovo djelo. Zasnovan na piščevim avanturama s Nilom Kasidijem, roman govori o dvojici prijatelja čija četiri putovanja kroz Sjevernu Ameriku predstavljaju potragu za smislom i jedinstvenim iskustvom. Roman je konstruisan prema modelu koji je postao karakterističan za američku literaturu druge polovine XX vijeka – tzv. drumski žanr. Iako jure iz jedne države u drugu i doživljavaju neviđene avanture tragajući za slobodom, njihovo putovanje je zapravo unutrašnje. Roman je namijenjen svim ljudima koji preziru sivilo mediokriteta, buntovnicima i marginalcima – dakle svim slobodoumnim ljudima. „Na putu“ je roman o slobodi i žudnji, koji je definisao Bit generaciju, gdje će Keruak više nego vjerno oslikati Ameriku džeza i ljudi gladnih uzbuđenja, i prikazati panoramu svoje domovine četrdesetih i pedesetih, preciznije jedan mentalitet koji se umnogome razlikovao od perioda koji će uslijediti.